Botnet – co to jest? Jak go wykryć i się przed nim chronić?
Wśród całej masy zagrożeń, które każdego dnia czyhają na użytkowników Internetu, szczególnie niebezpieczny i złośliwy jest botnet. Co to jest i jakie konsekwencje niesie dla właścicieli urządzeń uwikłanych w sieć botów? Komu zagraża i czy można się przed nim bronić? Na te i kilka innych pytań odpowiadamy w artykule.
Botnet – co to jest?
Botnet to grupa komputerów zainfekowanych oprogramowaniem wirusowym, pozwalającym sterować nimi zdalnie (często za pomocą komunikatów przesyłanych siecią IRC) i to bez wiedzy użytkowników poszczególnych jednostek. Liczbę zainfekowanych w ten sposób komputerów, wchodzących w skład różnych sieci botnet, szacuje się na kilka milionów w skali całego świata.
W pojedynczej sieci zazwyczaj działa od kilkuset do kilku tysięcy komputerów. Zdarzają się też liczniejsze sieci, jak na przykład namierzony w 2007 Storm botnet, liczący 1,9 miliona komputerów-zombie. W ostatnich latach coraz powszechniejsze jest tworzenie się mniejszych, a tym samym trudniejszych do wykrycia botnetów.
Utworzona sieć komputerów-zombie służy zazwyczaj dokonywaniu ataków na inne sieci i serwery, rozsyłaniu SPAM-u czy kopaniu kryptowalut. Botnet jest również popularnym narzędziem wśród osób zajmujących się przeprowadzaniem ataków DoS, a mówiąc ściślej – jednego z rodzajów DoS, czyli DDoS. Podczas takiego ataku komputery uwikłane w sieć wysyłają na serwery wybranej firmy lub instytucji olbrzymią liczbę zapytań, symulując naturalny ruch. Sparaliżowane serwery nie obsługują „prawdziwych” klientów, co tym samym prowadzi do strat finansowych i paraliżu działalności.
W czasach globalizacji, gdy komunikacja na duże odległości odbywa się często poprzez zainstalowane na komputerze czy smartfonie aplikacje i komunikatory, infekowanie kolejnych komputerów przychodzi przestępcom z dużą łatwością.
Jak wykryć botnet?
Podejrzewasz, że Twój komputer lub komputery zostały wchłonięte przez botnet? Jak wykryć tego typu działanie?
O ile pewną diagnozę należy zostawić w rękach specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa, to istnieją pewne przesłanki, które mogą wskazywać na zainfekowane komputera botnetem. Oto kilka z nich:
- Duże obciążenie łącza sieciowego. Jeśli połączenie z Internetem nagle zwolniło, pomimo braku wykonywania obciążających czynności, jak pobieranie czy wysyłanie dużych plików, a stan ten utrzymuje się przez dłuższy czas, warto przyjrzeć się temu problemowi z bliska. Być może na komputerze będzie można też zaobserwować inne symptomy.
- Zwiększone zużycie dysku i procesora to kolejny znak, którego nie powinno się bagatelizować. Jeśli komputer wyraźnie zwolnił, wentylatory pracują na pełnych obrotach nawet w stanie bezczynności, a otwieranie plików i praca programów odbywa się wolniej niż zwykle, może to wskazywać, że mamy do czynienia z botnetem.
- Pojawiające się błędy i ostrzeżenia zapory sieciowej oraz programów antywirusowych są oczywistym i alarmującym objawem, że z komputerem dzieje się coś nie tak.
Jak usunąć botnet? Czy da się to zrobić samodzielnie?
Zdiagnozowanie problemu, jego wykrycie i usunięcie może być trudne. Dzisiejsze programy antywirusowe oraz rozwiązania dla firm pomagają jednak się z nim rozprawić szybko i bez komplikacji.
Zaobserwowane na komputerze niepokojące ruchy o niewyjaśnionym podłożu mogą wskazywać na zainfekowanie, ale do namierzenia źródła problemu, można wykorzystać sprawdzony program antywirusowy.
Ważne jest, by jak najszybciej pozbyć się z komputera szkodliwego oprogramowania. W zależności od jego rodzaju, potrzebne mogą być różne czynności. W tym celu warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże pozbyć się problemu kompleksowo. Dobre rozwiązania antywirusowe mogą także za pomocą wbudowanych funkcji unieszkodliwić złośliwe oprogramowanie.
Zapobiegaj zamiast leczyć – chroń swoją firmę przed skutkami botnetu!
Omówiliśmy już, do czego może służyć botnet, co to jest i jak go usunąć. Pora na dawkę praktycznej wiedzy. Specjaliści zajmujący się cyberbezpieczeństwem są bowiem zgodni, że kluczowa jest profilaktyka. Nic nie poprawia bezpieczeństwa komputera tak bardzo, jak rozsądne korzystanie z sieci. Trzymając się kilku żelaznych zasad bezpieczeństwa można bardzo ograniczyć ryzyko zainfekowania komputera i uwikłania się w część botnetu.
Absolutną podstawą bezpieczeństwa jest stosowanie się do poniższych wytycznych:
- Postaw na sprawdzony program antywirusowy dopasowany do potrzeb użytkowników i sieci. Częsta aktualizacja oprogramowania i niebagatelizowanie ostrzeżeń to najważniejsza zasada bezpieczeństwa.
- Niezbędną częścią każdej sieci powinien być również firewall, czyli zapora sieciowa. Ten rodzaj zabezpieczenia filtruje wszystkie dane wchodzące i opuszczające konkretną sieć. Poprawnie skonfigurowany firewall nie pozwoli na nieautoryzowany dostęp szkodliwego oprogramowania do komputerów firmowych. Zależnie od potrzeb użytkowników i poziomu zaawansowania sieci wyróżnić można firewall sprzętowy i programowy. Więcej na temat zapór sieciowych pisaliśmy w dedykowanym artykule.
- W realiach firmowych, gdzie bycie częścią botnetu może nieść poważniejsze konsekwencje, ważne jest stosowanie bardziej zaawansowanych rozwiązań. Jednym z nich jest Netia Managed UTM. W ramach opłaty abonamentowej klient otrzymuje pełną ochronę przed wieloma rodzajami zagrożeń sieciowych. Model usługowy zakłada, że dostarczenie urządzeń, ich instalacja oraz utrzymanie leży po stronie Netii, dzięki czemu firma klienta nie jest narażona na wysokie koszty, a jego zespół IT nie jest bezpośrednio zaangażowany w działania związane z bezpieczeństwem. Zainstalowane urządzenia klasy UTM (Unified Threat Management) monitorują firmową sieć i zasoby przez całą dobę, przez 365 dni w roku, dostarczając stosowne raporty. Netia Managed UTM to tak naprawdę pakiet usług zabezpieczających, zawierający w sobie zarówno rozbudowaną zaporę sieciową, jak i oprogramowanie antywirusowe, sieć VPN oraz wiele innych. Wszystko dostosowane jest do potrzeb firmy.
- Netia DDoS Protection jest rozwiązaniem zapewniającym ochronę „z drugiej strony”, czyli chroniącym sieć i komputery firmowe przed atakami DDoS, do których wykorzystywana jest właśnie sieć botnet. Netia DDoS Protection monitoruje ruch na firmowych serwerach, ostrzegając przed jego nagłym i nienaturalnym wzrostem. Pomaga też odfiltrować niechciane zapytania i tym samym utrzymywać stabilność.
Mamy nadzieję, że wyczerpująco omówiliśmy zagadnienie, jakim jest botnet – co to takiego, komu zagraża, jak go wykryć i pozbyć się oraz jakie kroki zastosować, by nie zostać uwikłanym w jego sieć. Stosując się do zasad bezpieczeństwa w sieci oraz wykorzystując sprawdzone rozwiązania, można spać spokojnie.
Polecane treści:
English